Door te kiezen voor Donald Trump koos Amerika voor brute macht, aldus Bruno Macaes – oud-minister van Buitenlandse zaken van Portugal en vermaard geopolitiek duider. In zijn visie is Amerika’s omarming van brute macht als organiserend principe een logische reactie op het verlies van hegemonie op het wereldtoneel. Immers, een land dat oppermachtig is kan regels stellen en eisen dat anderen zich daaraan houden. Nu Amerika weer terug zakt naar de status van ‘gewone’ supermacht doet het wat landen altijd hebben gedaan om hun positie te versterken en te behouden: met geweld nemen wat ze niet vanzelf toekomt.

We voelen dat de (westerse) achteruitgang is begonnen. Absoluut al in macht, relatief nog in invloed. Er is nood aan ideeën over het management van de terugtocht, met behoud van gezamenlijkheid. Die zijn in geen velden of wegen te bekennen. Geen spoor van gedachtenvorming hierover.

Winston Churchill zei het ooit als volgt: ‘succes is struikelen van mislukking naar mislukking zonder verlies van enthousiasme.’
‘Fail with Grace’.

Als je je droom wilt realiseren, moet je het gewoon hard genoeg willen, zo houden succesinfluencers ons steeds vaker voor. Echter, de meeste gevallen van succes en verlies zijn vooral een kwestie van geluk en pech – hoe hard je ook ‘visualiseert’, ‘manifesteert’ of bidt.

Twitter, Facebook, Tinder, e tutti quanti aan sociale media platformen – cultuuruitingen die kunnen worden gezien als de omgang met een alles doorsijpelende angst voor leegte en betekenisloosheid. Horror vacui.

W.F. Hermans schreef ooit dat journalisten (door hem veelal aangeduid als ‘hoernalisten’) schrijven wat de massa denkt, en dat schrijvers schrijven wat de massa niet durft te denken. Een boeiend onderscheid.

We leven in een transactiemaatschappij waarin het begrip ‘binding’ steeds minder van waarde is. In de periode van de verzuiling waren burgers geworteld in hun gemeenschap, in hun geloof, in hun zuil. Die worteling is grotendeels verdwenen in onze postmoderne, geïndividualiseerde samenleving.