Als een onderneming flink groeit, heeft ze de neiging zichzelf af te gaan remmen. Is daar wat aan te doen? En is het te voorkomen? Matty Paquay en Bart Lodewyckx adresseren in De Groeiparadox specifieke groeiproblemen en stellen telkens drie basisvragen aan de orde:
– Welke problemen ervaar je?
– Wat is er écht aan de hand?
– Wat kun je er aan doen?

Paquay en Lodewyckx hameren op de oorzaken en de inefficiënties die aan de basis liggen van de voornaamste groeiproblemen. Daarbij gaan zij – en dat is een voorname kracht van het boek – niét in op elementen die niet onmiddellijk op het fundamentele niveau zitten als de basisoorzaken (dus geen aandacht voor cashplanning, balansoptimalisatie, kwaliteitsmanagement, klant- en medewerkerstevredenheid, etc.). Dat geeft het boek een niet-operationele focus. Het gaat om wat diepers dan ‘dagelijkse’ problemen (hoe belangrijk ook).

In deze benadering is het een boek met twee gezichten.

Aan de ene kant bevat het boek echt behartenswaardige invalshoeken en wordt ondernemers een spiegel voorgehouden die onbarmhartig confronteert – maar wel vanuit een opbouwende houding. Enkele voorbeelden hiervan:
– Je bent overbevraagd door je personeel – werknemers worden gemotiveerd… om hun verantwoordelijkheid door te schuiven;
– Gooi ballast overboord – neem afscheid van producten en diensten die niet meer renderen;
– Het personeel van vroeger past niet noodzakelijk in het bedrijf van vandaag;
– Toppersoneel uit andere bedrijven gedijt niet noodzakelijk in de structuur van jouw bedrijf;
– Het salesproces is gemaakt op maat van de ondernemer;
– Een lang verhaal, vaak zonder pointe – het blijkt moeilijk om een duidelijk en door anderen herhaalbaar verhaal te bouwen;
– Je kent je concurrent niet – de doorsnee ondernemer weet vaak verbazend weinig van zijn concurrenten; (prachtig hoofdstuk 6!);
– Ondernemers houden problemen voor zichzelf – de ondernemer heeft geen klankbord (of wil geen klankbord…).

Dit zijn insteken die ‘pijn’ doen, die dwingen tot echte reflectie. Dit zijn confrontaties die je verder brengen als je er serieus op doorpakt. Dit alles maakt het boek ‘rijk’.

Maar aan de andere kant blijft het boek in de aanbevelingen om de problemen aan te pakken wel heel erg steken in algemeenheden, open deuren en handreikingen die in (zeer) vele algemene managementboeken zijn terug te vinden (en dan ook niet echt verder helpen). Ook daarvan wat voorbeelden:
– Zorg voor een nieuwe organisatiestructuur en maak je organisatiestructuur groeibestendig;
– Ontdek hoe jouw bedrijf van de toekomst er zal uitzien;
– Werf toekomstgericht aan;
– Denk na over marketing;
– Ontwikkel een verhaal op basis van het plan;
– Neem je businessmodel stevig onder de loep;
– Leer denken als je concurrent (bekijk de markt door de ogen van je concurrent);
– Bouw vergadermomenten in;
– Lanceer je businessmodel en zorg voor de eerste orders;
– Iedereen is kandidaat-klankbord, maar niemand is perfect (ja, hallo…!).

De prikkelende confrontaties uit de twee eerste vragen krijgen geen dwingend en inhoudrijk vervolg in de beantwoording van de derde vraag. En dat is een gemis. En daarmee doen de auteurs zichzelf én de lezer echt tekort.

De auteurs willen de lezende ondernemers duidelijk maken dat problemen in een bedrijf geen teken van onkunde of gebrek aan talent van de ondernemer zijn, maar net een belangrijk signaal van het omgekeerde: zij die het goed doen en het snelst groeien, ervaren de problemen het sterkst. Dat is enerzijds een sympathieke en veelal ook een terechte insteek. Het gaat anderzijds voorbij aan de constatering dat ook aan de groei van een ondernemer een plafond kan zitten.

De auteurs schrijven zelf al dat het boek geen recept is voor succes en groei. Echter, in de benadering in de twee eerste vragen is het dat wél – het dwingt ondernemers diep te graven en vooral niet uit de weg te gaan wat ze het liefst wél uit de weg gaan. Een fijne en intrinsiek stimulerende insteek.