Zo zien wij de governance van het optimisme op alle vlakken omslaan naar het recht van de sterkste. En dat is een wankel evenwicht – omdat gunsten en posities vrij snel in hun tegendeel kunnen verkeren

Om de verlokkingen en gevaren van fascisme, nationaalsocialisme en communisme in West-Europa tegen te gaan werd het uitgangspunt: we gaan zorgen voor voldoende welvaart. We smoren het potentiële kwaad in overvloed. Deze West-Europese context werkte voor decennia wereldwijd behoorlijk normerend.

De overheid is verworden tot een soort callcenter dat op bestelling problemen moet oplossen. Politiek als bedrijfsvoering, ‘fiksen’. Veel Nederlanders – en burgers elders in de westerse wereld – wanen zich tegenover de overheid consument; consumenten komen louter wat halen, maar als burger moet je ook wat bréngen. Daar moet je dan als overheid ook wel actief toe uitnodigen – en dat is niet door onder het mom van de ‘participatiemaatschappij’ veel verantwoordelijkheid af te wentelen op burgers.

Het blijft me verwonderen. De VS hebben drie bronnen van ‘hard power’: de economische en militaire kracht, en de positie van de dollar. Als tegenwicht zijn er ook drie bronnen van ‘soft power’: de posities in allianties (NAVO) en fora (VN), en (moreel) leiderschap. De laatste drie beperken, in positieve zin, de eerste drie – en worden dan nu ook in rap tempo vrij radicaal afgebroken.